Շատ կուզեի ոմանց համար փակ լինել, բայց չեմ կարող… անկեղծ զրույց Հասմիկ Հոխանյանի հետ

Հասմիկ, թեպետ արդեն որոշել եմ քեզ ինչպես եմ ներկայացնելու, ամեն դեպքում՝ ուզում եմ, որ դու ինքդ էլ ներկայանաս այնպես, ինչպես քեզ ավելի է դուր գալիս:

-Հասմիկ Հոխանյան, պարզապես նկարչուհի, արվեստասեր մարդ, ով ուղղակի ունի ասելիք: Կարևոր չի նկարչություն է, գրականություն, երաժշտություն (եթե իմանայի նվագել, սիրով դա էլ կլիներ): Մարդ, ով արտահայտվելու կարիք ունի ու արվեստը պարզապես միջոց է:

Ընթերցողներն արդեն հասկացան, որ այսօրվա զրուցակիցս ևս որքան հետաքրքիր, նույնքան էլ տաղանդավոր և յուրահատուկ անձնավորություն է: Մարդ, ում հետ ծանոթությունս սկսվեց արվեստով, շարունակվեց գրականությամբ, կուլմինացիային հասավ ընկերական ջերմ զրույցով: Հասմիկ Հոխանյան – անուն, որը, համոզված եմ, դեռ շատ անգամներ կհնչի կերպարվեստի և գրականության լավագույն գործերը մեջբերելիս, գեղեցիկի ու վեհագույնի մասին խոսելիս: Ապացույցը  մեր անկեղծ զրույցն է, համոզվեք ինքներդ ;)

Եվ մինչ կընթերցեք այն, ես էլ շտապեմ ծանոթանալ աշխարհում ամենահիասքանչ նվերի՝ գրքի հետ («17 անուն»), որը նվեր ստացա Հասմիկից, ինչի համար անչափ շնորհակալ եմ և անսահման ուրախ:

-Ուրախ եմ, որ հենց արվեստից սկսեցիր, բայց մինչ քո իսկական կոչմանը՝ նկարչությանն անցնելը, խոսենք գրականությունից: Վերջերս միայն բացահայտեցի քեզ որպես գրական ստեղծագործող, երբ «Գրի՛ր» գրական մրցույթի էլ. փոստի նամակներում տեսա և քո անունը: Նախ՝ զարմանացա, հետո՝ ուրախացա: Կպատմե՞ս քո գրական-ստեղծագործական գործունեության մասին:

-Գրական-ստեղծագործական կյանքն ինձ մոտ խիստ անակնկալ ստացվեց, ինքս էլ չէի սպասում: Գրել սկսել եմ ուսանողական տարիներից՝ կրկին նույն պատճառով՝ արտահայտվելու կարիք ունեի, բայց երբեք չէի սպասում, որ այդ ամենը հանրային կդառնա, որ ես ինքս կցանկանամ ներկայացնել: Քանի որ գրել սկսեցի ուսանողական առաջին տարիներին,ակամա այնպես էր ստացվում, որ նկարներս էլ նույն բնույթն ունեին, ինչ գրածներս, այլ կերպ ասած՝ իմ գրածների իլյուստրացիաներն էի անում անկախ ինձանից: Մտածում էի լավ կլիներ, ու գիրք ունենայի ու իմ գրածներն ու նկարները լինեին այնտեղ: Ինչպես միտքը մի օր իրականություն դարձավ,ասեմ… «Ճանապարհ դեպի արվեստի աշխարհ» խումբ կա համացանցում, որտեղ ես միշտ թեժ վեճերի էպիկենտրում էի՝ պաշտպանելով ժամանակակից արվեստը, որովհետև այն ամենաքիչն է լուսաբանվում և շատ քարկոծվում: Շատերը չեն հասկանում ու գնահատում և աշխատում էի այդ ուղղությամբ: «Գրական ակումբ»-ի հիմնադիր Արմինե Պետրոսյանը նամակ գրեց, որ այնպես, ինչպես նկարում եմ, նաև գրեմ, հրաշալի կլինի: Հարցրեց գուցե գրու՞մ եմ և այդպես հետաքրքիր բացահայտում կատարեցինք: Ստեղծագործություններիցս ուղարկեցի, կարդաց, խմբագրեց ու ներկայացրեց ակումբում: Ընդունելությունը լավ էր, հաճելի խոսքեր լսեցի և հասկացա, որ իմ գրածները միայն ինձ համար չեն, ինքնանպատակ չեն և ուրիշներն էլ կարող են կարդալ: Այնուհետև «Գրական կամուրջ»-ի հիմնադիր Կոլյա Տեր-Հովհաննսիյանը նկատեց ինձ, առաջարկեց իր էջում ևս նեկայանամ: Մինչև հիմա համագործակցում ենք և իմ առաջին քննադատն ու առաջին ընթերցողն ինքն է:
Գրական մրցույթների մեկ անգամ եմ մասնակցել և մասնակցել եմ անկեղծ քննադատություններ լսելու համար - և՛ լավն է եղել և՛ վատը: Ժյուրիի անդամներից շատերը որպես երրորդ տեղ, որին մեկ միավոր էր հասնում, իմ ստեղծագործությանն էին տվել, թեպետ մրցանակային տեղ չգրավեցի, բայց ինձ համար դա շատ կարևոր էր:

Գրում եմ, երբ ասելիք ունեմ: Իմ առջև խնդիր չեմ դնում, որ պետք է պարտադիր գրեմ: Գրում եմ այն ժամանակ, երբ զգում եմ, որ պահը հասունացել է: Նույնն էլ կերպարվեստում:

-Նշեցիր, որ համացանցում ակտիվորեն պայքարել ես արվեստի համար, որ այսօր այն ըստ արժանվույն չի լուսաբանվում, հետաքրքիր է, այդ պայքարն ի՞նչ արդյունքներ է տվել:

-Նախ՝ եղան մադիկ, ովքեր հավատում էին իմ խոսքին, հետևում մեկանաբանություններին: Այս պահին փոքր-ինչ պասիվ եմ, որոշել եմ այլ մարտավարություն ընտրել՝ իմ էջում ներկայացնել այն գործերը, որոնք շատ եմ հավանում և մարդիկ սկսում են հետաքրքրվել, վստահել իմ ճաշակին:

-Մեր ժամանակներում ավագ սերնդից  շատ հաճախ կարելի է լսել քննադատություններ երիտասարդ սերնդի հասցեին՝ մասնավորապես մշակույթով չհետաքրքրվելու համար: Ի՞նչ ես կարծում, անտեղի՞ է այդ կանխակալ կարծիքը, թե՞…

-Ժամանակակից երիտասարդության մասին միշտ հիացմունքով եմ խոսում և ապշում եմ, որ թերագնահատում են կամ ասում, որ չեն կարդում: Ինքս ընթերցող եմ, ակտիվորեն հետևում եմ այդ ամենին և տեսնում, թե ինչքան հետաքրքիր գրական նյութեր են ներկայացնում: Ինչպե՞ս կարող է երիտասարդությունը վատը լինել: Չեն շփվել, այդ պատճառով էլ այդպիսի կարծիք է ձևավորվել: Ժամանկն էլ ցույց է տալիս, որ ներկայիս երիտասարդությունը շատ բան կարող է փոխել: Մինչև վերջերս գուցե դժավար էր հավատալ, որ կարող են պայքարել, ինչ-որ բաներ փոխել քաղաքական, հասարակական կյանքում: Բայց ինքներս տեսանք ինչպես ոտքի կանգնեցին և իրականությունը թեքեցին դեպի լավ կողմ: Այժմ դեռևս փորձարարական շրջան է նորը ընկալելու կամ նոր բան ցույց տալու, բայց ես հավատում եմ մեր երիտասարդությանը:

-Իսկ համամիտ ես այն կարծիքի հետ, որ գրականությունը կարող է բեկում մտցնել նույնիսկ քաղաքական կյանքում, եթե կարողանաս ասելիքդ ճիշտ ներկայացնելով ուղիղ նշանակետին խփել:

-Իհա՛րկե, միանշանակ: Ոչ միայն գրականությամբ: Արվեստի ցանկացած ճյուղ ի վիճակի է փոխել ամեն ինչ, չնայած շատ արվեստագետներ ասում են, որ քաղաքականությանը չեն սիրում խառնվել, բայց իրենց խոսքն իսկապես ազդեցիկ է լինում: Վերջերս հենց Գոյայի մասին էի կարդում, որ նա ատում էր քաղաքականությունը, բայց իրեն որպես գործիք օգտագործում են, քանի որ նա հարգված նկարիչ էր և իր խոսքը գնահատվում էր: Արվեստի մարդիկ մարդու հոգուն շատ մոտ են կանգնած և երբ սիրում ես մի արվեստագետի, նրա ամեն մի գործը քեզ համար դառնում է շատ թանկ, հետևաբար ինչ միտք էլ նա արտահայտի, դու արդեն ուզում ես հետևել նրա ասածին:

-Հասմիկ, ուզում եմ անդրադառնանք քո գրական ստեղծագործություններին: Ձեռնոցների մասին էսսեն, որը մասնակցում է մրցույթի, ինքս շատ հավանել եմ, բայց… ինչու՞ է մի ձեռքը մյուսին նախանձում:

-Մրցակցություն կա իրենց մեջ: Մեկին նախընտրել էին, նրան բռնել էին, ջերմացրել, իսկ մյուսը նախանձել էր: Եվ երբ այս մեկը մերկ մնաց, ինքը սկսեց չարախնդալ, որ այն ժամանակ քեզ են բռնել, իսկ հիմա ես տաք եմ, դու մրսում ես…

-Իսկ չե՞ս կարծում, որ ավելի հաճելի է, երբ բռնում ու ջեմացնում են մերկ ձեռքը, քան ձեռնոցովը:

-Իհա՛րկե, դրա համար ինքն այդ պահին միայն դրանով կարող էր ուրախանալ, գլուխ գովալ… Այն ժամանակ վատ էր զգացել, որ իր մերկ ձեռքը չեն ջերմացրել, իսկ հիմա գոնե ձեռնոցով կարող էր ջերմանալ: Զուտ դրանով առավելություն ուներ: Իսկ մերկ ձեռքը ջերմացնելը բանականաբար ավելի հաճելի է:

-Անդրադառնանք նաև ավտոբուսի մասին ստեղածագործությանը, որը ևս հավանել եմ և ընդհանարապես, ինձ համար հասարակական տրանսպորտ կոչվածը միշտ էլ հետաքրքիր վայր է և հետաքրքիր է, թե քեզ մոտ ինչպես ծագեց այդ մասին գրելու միտքը:

-Երբ Հայստանից մեկնել էի, ամեն տեղ մեքենայով էինք գնում և քույրս մի անգամ ասաց, որ երբ վերադառնամ, արդեն հետ վարժված կլինեմ Աբովյանի ավտոբուսներից: Բայց ես հասկացա, որ իրականում այդ ավտոբուսները շատ-շատ եմ սիրում,ավելի շատ քան ցանկացած հարմարավետ մեքենա: Այն ապահովում է երկար ընթացք և դրա մեջ կարողանում եմ առանձնանալ իմ մտքերի հետ: Ինձ մոտ այսպիսի մի գիծ կա, ուզում եմ ամեն ինչի իմաստը տեսնել, իմաստավորել առաջին հայացքից նշանակություն չունեցող բաները, վստահ եմ, որ դրանք շատ ավելի խորքային բովանդակություն ունեն, պարզապես պետք է ցանկություն ունենալ տեսնելու և նույն տրամաբանությամբ, քանի որ միշտ օգտվում եմ ավտոբուսից, այնտեղ կատարվող ամեն բան փորձում էի իմաստավորել, ամեն մանրուք, որ էլի գուցե շատ շատերի համար ընդհանրապես նշանակություն չունի, ես փորձում էի իմաստ գտնել: Այդպես էլ ծնվեց այդ գործը, երբ հասկացա որ մի քանի բան ինձ համար իմաստավորել եմ ավտոբուսային աշխարհում:

-Ինքս էլ շատ սիրում եմ տրանսպորտային այդ ընթացքը և հաճախ եմ ուշադրություն դարձնում զրույցներին, հատկապես, երբ երեխաներ են լինում և դրանից գրելու մտքեր են ծագում, որն էլ օգտագործում եմ: Դու՞ այդպես անում ես:

-Չէ, չեմ օգտագործում ես: Գրում եմ այն, ինչ ինձ է հուզում կամ ուզում եմ արտահայտել: Ինձ դեռևս գրող չեմ համարում: Հիմնականում իմ ապրածն եմ ներկայացնում, իսկ պրոֆեսիոնալ գրողներն արդեն կարողանում են ներկայացնել, , ապրել կերպարների կյանքով, որն իրենց հետ գուցե ոչ մի ընդհանություն չունեն: Քանի որ առայժմ սկսնակ գրողի մակարդակում եմ, դրա համար դեռ այդպես չեմ գրում: Իսկ հասարակական տրանսպորտում ներկայացված է ամեն ինչ մարդու և հասարակության մասին: Տվյալ երկրի մասին պատկերացում կազմելու համար մտիր ավտոբուս և ամեն ինչ պարզ է:

-Հասմիկ, յուրաքանչյուր ստեղծագործող ապրում է իր ստեղծած հերոսների կյանքով: Քո ստեղծագործություններից որ մեկի հերոսն ես դու:

-Բոլորը ես եմ (ծիծաղում է):  Մնացածն իմ մասնակիցներն են, կենտրոնը ես եմ և իմ շուրջն է ամեն ինչ գրվում:

-Կա՞ գրական որևէ կերպար, որը կցանկանայիր իրականում դու լինել:

-Շատ հետաքրքիր էր… Հ. Ք. Անդերսոնի հեքիաթներից մեկի հերոսուհուն եմ էությամբ շատ նման, այն, որի հիման վրա ռուսական “Oловянный солдатик” մուլտֆիմն է նկարահանվել, սիրելի մարդուն այնքան եմ նվիրվում, որ պատրաստ եմ նրա հետ անգամ մահվան գնալ, երևի խիստ ռոմանտիկ է, չնայած ինքս էլ եմ արդեն զզվում իմ այդ էությունից,մի օր դուրս կնետեմ, այս իարականության համար չի:

Բայց ամեն մի հերոսի մեջ գտնում ես մի բան, որը զգում ես քեզ հարազատ է, որովհետև ամեն մարդ միայն մեկ գույն չունի, այլ՝ տարբեր և ամեն գույնից տարբեր չափաբաժիններով: Իսկ հերոսը ունի մի գույն, երբ կարդում ես, այդ գույնը սկսում է երկխոսության մեջ մտնել քո մեջ եղող հենց այդ գույնի հետ, կապ չունի ինչ չափաբաժնով ունես, ու արդեն նա դառնում է քեզ հարազատ հերոս:

-Խոսեցիր գույներից, նկարներիդ գուներին ծանոթ եմ, իսկ գրականության մեջ ո՞րն է քո գունը:

-Իմ կարծիքով  նույնն է: Կերպարվեստում արտահայտում եմ այն, ինչ զգում եմ, նույնը և գրականության մեջ, ուստի գույները նույնն են: Սիում եմ հակադրությունների համադրությունը՝ լուսավոր և մութ, ջերմ ու սառը, ինչը հնարավորություն է տալիս ներդաշնակություն ստեղծել: Գրականության մեջ էլ է այդպես, կարող է տխուր բանից գրեմ, բայց նաև լավը ներկայացնեմ, ջերմություն լինի ու թախիծ:

-Անդրադառնանք նաև վերջերս հրատարակված «17 անուն» գրքին (ցավոք շնորհանդեսին չկարողացա ներկա լինել): Ի՞նչ ստեղծագործություններ ես ներկայացրել:

- Ինձ համար այն շատ կարևոր է նախ նրա համար, որ առաջին գիրքն է, որում տպագրվել եմ, բացի այդ շատ ջերմ, հաճելի միջավայր է ստեղծվել: Գրքի ստեղծագործությունների հեղինակները շատ հարազատ մարդիկ են: Պարզապես գրողներ չենք, որ նույն խմբում շփվում ենք: Նաև հոգեհարազատ մարդիկ ենք ցանկացած առումով, շատ բարիդրացիական հարաբերուրություններ են և շատ ուրախ եմ, որ այդ գիրքը կա հենց այդ մարդկանցով:  

Ներկայացրել եմ «Ընտրություն» և «Իրականի ու վիրտուալի միջև» ստեղծագործությունները, որոնք համեմատաբար ավելի հաջողված են և արժանի համարվեցին գրքում զետեղվելու:

-Արդեն բավականին ժամանակ է անցել գրքի հրապարակումից: Ի՞նչ արձագանքներ են քեզ հասել:

-Քանի որ այդ ստեղծագործությունները մինչև գրքում տպագրվելը համացանցում եղել են, արձագանքները դեռևս այդ ժամանակ արդեն կային, իսկ գրքի մասին կարծիքներ առայժմ չեմ լսել:

-Հասմիկ նշեցիր, որ քո ստեղծագործությունների հերոսները դու ես: Շատերն են այդպես գրում և երբեմն մինչև վերջ չեն անկեղծանում, քանի որ վախենում են բացահայտվելուց: Ինքդ կարողանու՞մ ես լիովին «բացվել»:

-Մինչև վերջ անկեղծանում եմ: Անգամ չգիտեմ լավ է դա, թե վատ: Երբ մարդու առջև ամբողջապես բացվում ես, հավանականությունն ավելի մեծ է, որ քեզ կխոցեն: Գրականությունում էլ, երբ որևէ մեկը քննադատի, արդեն մեծ ռիսկ կա, որ այդ հարվածը քո հոգու մեջ կլինի: Բայց ես այլ մեթոդ չգիտեմ: Տեսակով ամբողջովին անկեղծ եմ, իրականում դա մեծ ուժ է պահանջում: Հեշտ է փակվել ու չթողնել, որ քեզ որևէ մեկը մոտենա և դժվար է խոցվելուց հետո հիշաչար չմնալ: Շատ կուզեի ոմանց համար փակ լինել, բայց չեմ կարող…

-Վերջերս մի տեղ կարդացի (ցավոք, չեմ հիշում որտեղ), որ ստեղծագործող մարդը երբեք չար լինել չի կարող: Ի՞նչ ես կարծում, արդյոք ադպե՞ս է:

-Այդքան էլ համամիտ չեմ: Արվեստում շատ գործեր ծնվում են հենց բացասական զգացմունքներից, անգամ չարությունից, ագրեսիայից: Չեմ կարող ասել, որ նրանք բարի չեն, բայց այդ գործերը ծնվել են հաստատ ոչ բարի տրամադրությունից: Վերջերս նկատեցի, որ թե՛ գրականությունը, թե՛ նկարները ստեղծում եմ, երբ ծանր հոգեվիճակում եմ լինում, ոչ լուսավոր տրամադրությամբ: Մտածում եմ, երբ մարդիկ ուրախ են լինում, ինչու այդ ժամանակ չեն ստեղծագործում և հասկացա, որ նրանք ցանկանում են ուղղակի ապրել այդ երջանկությունը, այն ներսում պահել և ջերմանալ դրանով, իսկ տառապանքը, ցավը հանել ստեղծագործության միջոցով: Ցանկացած մարդու տեսակ, ցանկացած զգացմունք կարող է արվեստի գործ դառնալ, եթե ճիշտ և մակարդակով ներկայացնես այն:

-Հասմիկ, թեպետ մեր զրուցը գրականության մասին է, բայց անարդարացի կլինի, եթե չանդրադառնանք նաև նկարչությանը, որը քո առաջնային կոչումն է: Ի՞նչ նորություններ ունես այդ ոլորտից:

-Այժմ ինձ մոտ բացահայտումների փուլ է: Աբստրակտին շատ քիչ տեղ եմ հատկացրել և աշխատում եմ դրանում խորանալ: Սկզբում բավականին բարդ էր: Ռեալիզմում հեշտ է, երբ գիտես ինչ ես ուզում նկարել, ունես դա աչքիդ առաջ և պարզապես պետք է կրկնօրինակել, չնայած որոշ բաներ ել ինքդ ես դնում, իսկ աբստրակցիայում ամեն ինչ դու ես ստեղծում՝ գծերը, գույները, հոգեվիճակը: Թեպետ այն վերերկրյա դաշտ է , ամեն դեպքում՝ ես իրականությունից եմ վերցնում և իրականությունն էլ իm աչքում աբստրակցիա  է: Կարող եմ իրականը վերցնել և անիրական ձևով պատկերացնել ոնց այն ստեղծեմ, որ ռեալիստական չլինի: Այդ ուղղությամբ եմ ուզում կատարելագործվել և պատրաստվել առաջին անհատական ցուցահանդեսիս:

-Նշեցիր, որ պատկերները իրականությունից ես վերցնում, ամեն դեպքում՝ կա՞ն արդյոք ստեղծագործողներ, ստեղծագործություններ, որոնց ազդեցությունը կա  քո արվեստում:

-Չէ: Մինչև Ակադեմիա ընդունվելը 5 տարի սովորել եմ նկարչություն և բավականին գիտելիքներ ստացել: Որպես նկարիչ այդ ընթացքում եմ ձևավորվել, ձեռագիր ձեռք բերել ու ոչ մի նկարչության չեմ հետևել՝ վախենալով, որ գուցե ազդվեմ և նմանվեմ կամ ընկճվեմ, որ այդպես դեռ չեմ նկարում: Աչքերս փակել եմ այդ ամենի վրա ու փորձել իմ ճանապարհով գնալ: Երբ արդեն գտա ինձ, ուսանողական շրջանում նոր սկսեցի ծանոթանալ այդ աշխարհի հետ, որն այլևս ոչ մի ազդեցություն չէր կարող ունենալ ինձ վրա, քանի որ ձևավորված տեսակ ունեի:

Կանդինսկու արվեստն եմ շատ սիրում, ինքն ինձ շատ հոգեհարազատ է, բայց էլի շատ տարբեր ենք ձևի մեջ, իսկ հոգով գուցե նման լինենք, որովհետև և՛ Կանդինսկու և՛  ինձ մոտ կապույտը շատ մեծ դեր ունի, կապույտը մերն է, ամեն դեպքում՝ նմանեցնել չի լինի…

-Իսկ ո՞րն է կամ ո՞վ է քո ոգեշնչման աղբյուրը:

-Իրականության ամեն մի չնչին մասնիկը, սովորական աչքի համար ոչ էսթետիկ  թվացող բաները, ասենք՝ ասֆալտի ճաքը կամ պետերից թափած ներկերըորի տակից նախորդ շերտն է երևում:  Կարող եմ ժամերով կանգնել ու հիացած նայել: Մի անգամ ձմռանը այդպես մի ավտոտնակի դռան մոտով անցա, որն ուղղակի ինձ ապշեցրեց այնքան, որ գնացի տուն ու լուսանկարչական ապարատով վերադարձա նկարելու ու երբ ուրիշներին դա ցույց էի տալիս ասում էի՝ հլըըըը ինչ հետաքրքիրա… Դե պատկերացրեք, մինիմում ծիծաղ, իսկ արդյունքում ստեղծեցի առաջին աբստրակտ գործս, այ սա այն դեպքերից է, որ իրականը աբստրակ արվեստի գործի տեսքով էի ներկայացրել, որը հենց ադպիսին էլ կա: Իրականում այնքան պատեր կան,  որ պատրաստի նկարներ են, որ երբեմն փողոցով քայլելն էլ է դառնում ցուցասրահ այցելելու պես մի բան, անգամ մի պատ գիտեմ, որտեղ պարզապես ինչ-որ գաջերի քսվածքից փոքրիկ նշանի նման կերպար կա ստեղծված արևն էլ հետը,ամեն անգամ նկատում եմ,ինչպես առաջին անգամ ու էլի զարմանում: Էյնշտեյն ասել է. «Կյանքին պետք է կարողանաս վերաբերվել այնպես, որ ամեն ինչ հրաշալի է կամ էլ ոչ մի հրաշալի ու զարմանալի բան չկա»: Ինձ մոտ առաջին տարբերակն է ՝ ամեն ինչի վրա հիանում ու զարմանում եմ և հրաշք տեսնում:

-Եվ վերջում, Հասմիկ, ինչ կցանկանաս ավելացնել քո ընթերցողների, նկարների երկրպագուների համար…

-Ինձ թվում է դու ամեն ինչից էլ հարցրեցիր… Այնքան էլ բարդ տեսակ չեմ, որ ինձ բացահայտելու խնդիր լինի, չնայած կցանկանայի, որ այդպես լիներ (ծիծաղում է): Արվեստասերների առջև ես բաց եմ, իմ արվեստն էլ է բաց և իրենցից միայն անկեղծություն եմ ուզում… եթե սիրում են՝ սիրեն, չեն սիրում՝ չսիրեն… (կրկին ծիծաղում է):

(Յուրաքանչյուր ոք ինքն է ընտրում իր սիրո ուղիները, բայց արվեստն ինքնին ՍԵՐ է):

Իրինա Հախունց